Historia
1300-1700
Działka przy ulicy „Na koniec Nowego Świata” znajduje się w rękach Zgromadzenia Księży Misjonarzy.
1701-1800
W 1770 roku ulica „Na koniec Nowego Świata” zostaje mianowana Bracką – nazwę tę zawdzięcza stojącym przy niej gruntom braci zakonnych.
1801-1850
Na początku XIX wieku powstają reprezentacyjne Aleje Jerozolimskie, które przecinają ulicę Bracką.
1851-1900
W XIX wieku okolice ulicy Brackiej rozbudowują się o eleganckie kamienice i inwestycje komunalne.
1901-1939
W okresie międzywojennym przy ulicy Brackiej powstaje pierwszy nowoczesny dom towarowy w mieście.
1939-1945
Podczas Powstania Warszawskiego rejony ulicy Brackiej stają się areną zaciętych i wyniszczających okolicę walk.
1945-2008
Na ulicy Brackiej powstaje pierwsza w mieście linia trolejbusu, a jezdnia zostaje zastąpiona ciągiem dla pieszych.
2011
Zrealizowana inwestycja – dom handlowy Wolf Bracka.
Po założeniu miasta około 1300 roku działka zlokalizowana w południowo-zachodnim narożniku obecnego skrzyżowania ulicy Brackiej i Alei Jerozolimskich znajdowała się na terenie włók Kałęczyna-Chmielnika i stanowiła uposażenie mieszczan.
W XV i XVI wieku w wyniku nadań książęcych, a później królewskich, część gruntów przeszła w ręce duchowieństwa świeckiego i zakonnego. Pod koniec XVII wieku przedmiotowa działka znalazła się w składzie włóki Zgromadzenia Księży Misjonarzy. Od północy graniczyła ona z rzeczką Żórawką spływającą z rozlewisk Chmielna (rejon obecnego placu Starynkiewicza) do wąwozu dzisiejszej ulicy Książęcej, a od południa z drogą narolną w linii obecnej ulicy Wspólnej. Włókę przecinała skośnie biegnąca droga, zwana „Na koniec Nowego Świata”, łącząca rynek jurydyki Grzybów (założonej w 1650 roku) z wsią Jazdów (rejon obecnej ulicy Wiejskiej).
1300-1700
Około 1750 roku uregulowano rzeczkę Żórawkę – na zachód od Nowego Światu ujęto ją w kanał jerozolimski, a na wschód aż do ujścia do Wisły została skanalizowana.
W 1770 roku dawna droga „Na koniec Nowego Świata” została urzędowo nazwana ulicą Bracką. Jej nazwa pochodziła od braci zakonnych, paulinów i augustianów, którzy byli w ówczesnych czasach właścicielami gruntów przeciętych biegiem ulicy. Cały ten teren przyłączono do Warszawy na mocy Prawa o miastach (1791), które zakładało spójny obszar aglomeracji warszawskiej.
Pod koniec XVIII wieku zabudowa ulicy składała się z drewnianych domów i dworów. W latach 1776-1782 przy skrzyżowaniu ulic Brackiej i Chmielnej (w rejonie obecnego Domu Towarowego Braci Jabłkowskich) wzniesiono cylindryczny, czterokondygnacyjny gmach drewnianego cyrku – zwany Szczwalnią lub Hecą – który przeznaczony był do pokazów walk zwierząt.
1701-1800
W latach 1818-1823 zaprojektowano i zrealizowano Aleje Jerozolimskie. Przecięły one ulicę Bracką, a nowa arteria składała się z trzech jezdni, czterech kanałów zbierających opady i z sześciu rzędów topól włoskich.
W tym samym czasie przy ulicach Nowy Świat, Brackiej, Żurawiej, Chmielnej i Alejach Jerozolimskich rozpoczął się intensywny ruch budowlany. Wzdłuż przecznic ulic zaczęły powstawać kamieniczki – od pojedynczych budynków przez grupy dwupiętrowych domów aż po eleganckie, trzypiętrowe kamienice stawiane pod koniec XIX wieku.
Na szczególną uwagę zasługuje wzniesiona w 1834 roku kamienica o pałacowej fasadzie, zajmująca południowo-zachodni narożnik ulicy Brackiej i Alei Jerozolimskich.
W pierwszej połowie XIX wieku ulica Bracka rozbudowała się także o piętrowy dom frontowy, piętrowy dom narożny, zabudowania browaru, a także budynek, tzw. „Koszar Drogi Jerozolimskiej”.
1801-1850
Pod koniec XIX wieku w okolicy nastąpiło kolejne ożywienie ruchu budowlanego. Aleje Jerozolimskie wraz z przecznicami, na odcinku pomiędzy ulicami Marszałkowską i Nowym Światem, zostały zabudowane eleganckimi kamienicami, przeważnie trzypiętrowymi. Około 1875 roku część kamienicy zajmującej południowo-zachodni narożnik ulicy Brackiej i Alei Jerozolimskich (wzniesionej w 1834 roku) przebudowano od strony Brackiej na dwupiętrową kamienicę o pałacowej fasadzie.
W latach 1882-1883 na północno-wschodnim narożniku Alei Jerozolimskich i Brackiej wzniesiono charakterystyczną, eklektyczną, czteropiętrową kamienicę zwieńczoną na narożniku czworobocznym hełmem.
W latach 1886-1890 w okolicy ulicy Brackiej zrealizowano szereg inwestycji komunalnych. Wybudowano m.in. kanalizację i nowoczesne wodociągi. W 1895 roku na odcinku pomiędzy ulicami Marszałkowską i Nowym Światem przeprowadzono linię tramwaju konnego.
1851-1900
W latach 1903-1910 oba narożniki skrzyżowania ulic Brackiej i Nowogrodzkiej zabudowano dużymi, czteropiętrowymi kamienicami. Na południowo-zachodnim narożniku tych ulic wzniesiono około 1903 roku pięciopiętrową, secesyjno-eklektyczną kamienicę Towarzystwa Ubezpieczeń „Zgoda”.
23 maja 1908 roku Alejami zaczął jeździć elektryczny tramwaj linii 18, którego trasa prowadziła od Rogatek Mokotowskich (obecny plac Unii Lubelskiej) do ulicy Stalowej. Linie tramwajowe poprowadzono także przez most im. Księcia Józefa Poniatowskiego. Połączyły one centrum miasta z Pragą i Grochowem, ale pierwsze tramwaje zaczęły tu swój bieg dopiero w sierpniu 1925 roku, kiedy zakończono odbudowę mostu po zniszczeniach I wojny światowej.
W latach 1921-1932, w ramach modernizacji Warszawskiego Węzła Kolejowego, pod Alejami Jerozolimskimi zbudowano tunel kolei średnicowej, łączącej nowy Dworzec Główny (1930-1939) z Dworcem Wschodnim. W 1931 roku na rogu Nowego Światu i Alei Jerozolimskich oddano także do użytku monumentalny gmach Banku Gospodarstwa Krajowego.
W okresie międzywojennym ulica Bracka na całej swojej długości miała charakter handlowy. Partery wszystkich domów zajęte były przez lokale sklepowe pierwszorzędnych firm warszawskich. Najsłynniejsze sklepy mieściły się na odcinku pomiędzy Alejami Jerozolimskimi i ulicą Chmielną. Tutaj właśnie został zlokalizowany Dom Towarowy Braci Jabłkowskich, pierwszy nowoczesny dom towarowy w mieście.
1901-1939
W wyniku bombardowań rejonu Dworca Głównego we wrześniu 1939 roku zniszczeniu uległy dwa domy na ulicy Brackiej – w jej zachodniej pierzei, po północnej stronie Alei Jerozolimskich.
W czasie Powstania Warszawskiego (1 sierpnia – 2 października 1944 roku) rejon skrzyżowania ulicy Brackiej i Alei Jerozolimskich stał się areną zaciętych walk zgrupowania mjr. „Sarny” o utrzymanie połączenia pomiędzy Śródmieściami „Północ” i „Południe”. Stanowiło je zbudowane w nocy z 7 na 8 sierpnia przejście w poprzek Alei Jerozolimskich, biegnące w płytkim wykopie osłoniętym barykadami. Przejście zlokalizowano na zachód od skrzyżowania z ulicą Kruczą (pomiędzy domami nr 17 i 22). Znajdowało się ono pod stałym ostrzałem niemieckim, m.in. z gmachu Banku Gospodarstwa Krajowego.
Efektem bezpośrednich walk oraz ostrzału pozycji powstańczych było częściowe zniszczenie domów w Alejach Jerozolimskich na odcinku pomiędzy ulicami Marszałkowską i Nowym Światem, w tym narożników ulicy Brackiej. Gmach BGK nie uległ poważniejszym uszkodzeniom.
Po kapitulacji Powstania ludność cywilna została wypędzona przez Niemców z miasta i zgrupowana w obozie przejściowym w Pruszkowie. Stąd część została wysłana na roboty przymusowe do Niemiec, pozostałych wywieziono na teren województw kieleckiego i krakowskiego, gdzie byli wyładowywani z pociągów w przypadkowych miejscach i pozostawiani sami sobie. W październiku 1944 roku Niemcy spalili ocalałą z walk zabudowę.
17 stycznia 1945 roku I Armia Wojska Polskiego zajęła lewobrzeżną Warszawę w ramach Operacji Warszawskiej wykonanej przez armie radzieckie I Frontu Białoruskiego.
1939-1945
Dekret Rady Ministrów z 26 października 1945 roku o przejęciu gruntów na terenie miasta stołecznego Warszawy pozwolił na nieskrępowane działanie Biura Odbudowy Stolicy. Miało ono realizować plany budowy nowej, socjalistycznej Warszawy, m.in. poprzez niszczenie „reliktów kapitalizmu”.
W 1946 roku uruchomiono w mieście komunikację trolejbusową. Opierała się ona na kilkunastu wyeksploatowanych wozach podarowanych miastu przez Moskwę. Pierwsza linia trolejbusu przebiegała właśnie ulicą Bracką (łączyła plac Unii Lubelskiej z placem Teatralnym).
W 1948 roku przebito ulicę Kruczą na północ, poza linię Alei Jerozolimskich, do połączenia z ulicą Bracką. W związku z tym rozebrano ocalałą klasycystyczną kamieniczkę na południowym narożniku skrzyżowania ulic Brackiej i Widok. Wyburzenie Domu Towarowego Braci Jabłkowskich, który znalazł się na linii przebijanej ulicy, odroczono na później, dzięki czemu budynek przetrwał do dzisiaj.
W latach 50. XX wieku przy ulicy Brackiej wzniesiono funkcjonalistyczny gmach Centralnego Domu Towarowego (obecnie Dom Handlowy Smyk), biurowiec Orbis z charakterystycznym neonem w formie globusa, umieszczonym na narożniku budynku, a także biurowiec, w którym do 1990 roku mieścił się Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk. Dwa ostatnie obiekty wybudowane zostały w duchu realizmu socjalistycznego.
Około 1950 roku zlikwidowano jezdnię ulicy Brackiej na odcinku od Alei Jerozolimskich do miejsca dawnego skrzyżowania z ulicą Widok, i zastąpiono ją ciągiem pieszym.
Na początku lat 70. XX wieku zmieniono też bieg jezdni ulicy Brackiej, dotychczas przecinającej ukośnie placyk, i poprowadzono ją prostopadle do Alei Jerozolimskich, wzdłuż elewacji BGK. Na pozostałej płaszczyźnie placyku zorganizowano parking naziemny.
Opracowanie: Fryderyk Szymański, APA Kuryłowicz & Associates
1945-2008
W październiku 2011 roku został otwarty dom handlowy Wolf Bracka. Jego wysmakowana architektura dobrze wpisuje się w otoczenie i skalę tej części śródmieścia. Eleganckie wykończenia wnętrz pozwalają na piękną ekspozycję prezentowanych tu luksusowych towarów i usług. To miejsce, gdzie można poczuć powiew wielkiej metropolii. Dom handlowy Wolf Bracka wskrzesił tradycje kupieckie przedwojennej stolicy.
